ဆူး စူး၍ပင္
အပ္နဲ ့ထြင္
အသင္ဘာလုပ္္ ခ်င္သနည္း။ ။
အပ္နဲ ့ထြင္
အသင္ဘာလုပ္္ ခ်င္သနည္း။ ။
ေမာင္သာရ
၁၉၅၆ ဒီဇင္ဘာ (၂) ရက္ေန ့ မွာ သမိုင္းဝင္ ဂါရမာ(The Granma) ဆိုတဲ့ ႐ြက္ေလွတစ္စင္း က်ဳးဘား ဆိပ္ကမ္းကို ကပ္ခဲ့တယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္္ ေတြ ျပည့္သိပ္ေနတဲ့ လူငယ္သူရဲ ေကာင္း ေတြ ကို တင္ေဆာင္လာ တဲ့ ဂါရမာ႐ြက္ေလွ ဟာ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ အံ့ၾသေလာက္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး ရဲ ့့ တံဘုိးသံ ျဖစ္ပါတယ္။ စုစုေပါင္း လူ ၈၂ ေယာက္ပါဝင္တဲ့ ေျပာက္က်ား တပ္ဖြဲ ့ရဲ ့ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္သူ ဖီဒယ္ကက္စထ႐ို ဟာ ေတာ္လွန္ေရးစတင္ခ်ိန္ မွာ အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ပဲ ႐ွိပါေသးတယ္။ ဥပေဒေက်ာင္းသားေဟာင္း ျဖစ္တဲ့ ကက္စထ႐ို ဟာ တရားဥပေဒ စိတ္သုဥ္းေနတဲ့ စစ္အာဏာ႐ွင္ ဘာတစ္စတာ အစိုးရကို အႏုနည္းနဲ ့ေတာ္လွန္ခဲ့ ရာ ကေန မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အဆံုးမွာမွ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ သူျဖစ္ပါ တယ္။ သူရဲ ့ကမၻာေက်ာ္ အဆုိအမိန္ ့ကေတာ့ “We will be free, or we will be martyrs” လို ့မွတ္ထားဖူးပါတယ္။ ေသေျမႀကီး႐ွင္ေ႐ႊထီး ဆိုတဲ့ စိတ္ကို အရင္တည္ၿပီး သူတို ့ ႐ြက္လြင့္ခဲ့ ၾကပါတယ္။
စကတည္းက ယဥ္သကို
တကယ္တမ္း စစ္အာဏာ႐ွင္ကို ျဖဳတ္ခ်မဲ့ ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ ့ဟာ ေယာကၤ်ား၊မိန္းမ စစ္သည္ စုစုေပါင္း ၁၀၀ ဝန္းက်င္သာပါဝင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ ့သမိုင္းစာအုပ္ေတြမွ ၈၂ ေယာက္ျဖစ္ၿပီး၊ တခ်ိဳ ့သမိုင္းစာအုပ္ေတြ က ၁၂၃ ေယာက္လို ့ေဖာ္ျပပါတယ္။ မည္သို ့ပင္ျဖစ္ေစ တုိင္ျပည္ တစ္ခုရဲ ့စစ္တပ္ကို အံတုမဲ့ေတာ္လွန္ေရး အင္အားဟာ စစ္တပ္ရဲ ့တပ္ရင္းတစ္ခုစာ မ႐ွိတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဂါရမာ႐ြက္ေလွ ကမ္းတက္ၿပီး ၂၄ နာရီ မျပည့္ခင္မွာပဲ ဘာတစ္စတာရဲ စစ္တပ္ေတြနဲ ့ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဖီဒယ္ကက္စထ႐ို ၊ ေခ်ေဂြဗားရား ၊ နဲ ့ ေရာ့ကက္စထ႐ို အပါအဝင္ လူေပါင္းတစ္ဒါဇင္ခန္ ့သာထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္ေ႐ွာင္တိမ္းႏိုင္ ခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လိုမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားႏိုင္စရာ အေျခအေန မဟုတ္ခဲ့တာေသခ်ာပါတယ္။ မရွိတဲ့အင္အားထဲကမွ ၉၀ ရာခိုင္းႏႈန္းေလာက္ က်ဆံုးသြားတဲ့ သေဘာပါ။ ေတာ္ယံုစိတ္ဓာတ္ ႀကံ့ခိုင္မႈမ်ိဳးနဲ ့ဆိုရင္ ေနာက္ျပန္လွည့္ရမဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးပါ။
လူသံုးမ်ဳိးေတာ့႐ွိမွာပဲ
က်ေနာ္တို ့ကမၻာမွာ အာဏာ႐ွင္ေပါင္း မ်ားစြာေပၚေပါက္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။ ဒီအာဏာ႐ွင္ေတြကို ဆန္ ့က်င္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေတြ လဲ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာေပၚေပါက္ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာဏာ႐ွင္ စနစ္နဲ ့အုပ္ခ်ဳပ္ခံရတဲ့ တိုင္းျပည္တိုင္းက ျပည္သူတိုင္းဟာ အာဏာ႐ွင္ စနစ္ကို မဆန္က်င္ၾကပါဘူး။ ေယဘုယ်ေတြၾကည့္ရင္ လူသံုးမ်ိဳးသံုးစား ပါဝင္ေနတာကိုေတြ ့ရပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ဘက္ေတာ္သား၊ ေတာ္လွန္ေရးဘက္သား နဲ ့ဘယ္ဘက္မွ မပါတဲ့ လူတန္းစား သံုးမ်ိဳး ကို ေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က က်ေနာ္တို ့လူသားေတြရဲ ့အရင္းခံစိတ္ဓာတ္ က ေသြးထြက္သံယို မႈကို မုန္းတီးပါတယ္။ က်ဴးဘားေတာ္လွန္ေရး ေျချပဳရာျဖစ္တဲ့ က်ဴးဘား အေနာက္ေတာင္ဘက္ အပိုင္းမွာ ေနထိုင္သူအမ်ားစု က အာဏာ႐ွင္လက္တံေဝးရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာက္က်ားတပ္သားေတြ အေပၚ သူတို ့သေဘာထားက လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အစပိုင္းမွာ ရိကၡာအခက္အခဲ နဲ ့လူထုနဲ ့အဆက္ျပတ္တဲ့ အခက္အခဲကို ရင္ဆိုင္ ခဲ့ရပါတယ္။ က်ဴးဘားမွာ အေပါဆံုးျဖစ္တဲ့ ႀကံကိုပဲ ပင္မရိကၡာအျဖစ္နဲ ့စားျပီးေတာ္လွန္ေရး အစပိုင္းကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာပါ။
လူထုစစ္ပြဲ
ဖီဒယ္ ကက္စထ႐ုိ(Fidel Castro)၊အာနက္စတို ေခ်ေဂြဗားရား (Ernesto Che Guevara) နဲ ့ေရာ့ကက္စထ႐ို (Raul Castro) ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ေျပာက္က်ားတပ္သားေတြ ဟာ လူထုစည္း႐ံုးေရး၊ တပ္သားသစ္စုေဆာင္းေရး နဲ ့ ရံပံုေငြရ႐ွိေရး ကို စစ္ပြဲေတြတိုက္ေနရင္းနဲ ့ပဲ ဟန္ခ်က္ညီညီလုပ္ေဆာင္သြား ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ဴဘားေျပာက္က်ား ရဲေဘာ္ေတြ ရဲ ့တိုက္ပြဲဟာ ယံုၾကည္ခ်က္တစ္ခုထဲေပၚမွာ အရင္းခံၿပီးစတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးအင္အား၊ လက္နက္အင္အား၊ လူအင္အား အေနနဲ ့တြက္မယ္ဆိုရင္ အားရစရာ တစ္ခ်က္ကေလးမွ မေတြ ့ ရပါဘူး။
လူထုစည္း႐ံုးေရး
တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ ့ပိုင္နက္အတြင္းမွာ ျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲ အမ်ိဳးအစား အဓိကအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိ ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ ့ကိုတြန္းလွန္တဲ့ စစ္ပြဲနဲ ့၊ ျပည္တြင္းမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ ့ကို တြန္းလွန္တဲ့ စစ္ပြဲေတြမွာေတာ့ လူတိုင္းနီးပါ တက္ၾကြစြာပါဝင္ တိုက္ခိုက္ဖို ့ဝန္မေလးေပးမဲ့ ျပည္တြင္းအာဏာ႐ွင္ကို ျဖဳတ္ခ်တဲ့စစ္ပြဲမ်ိဳး မွာေတာ့ ေတြေဝေလ့႐ွိပါတယ္။ လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းဆိုတဲ့ အသိရယ္၊ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ရင္ၾကား ထဲက တိုင္းျပည္နာမယ္ ဆိုတဲ့ အသိရယ္ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျပည္သူေတြ က မႏွစ္မ်ဳိ ့ၾကပါဘူး။ စစ္ျဖစ္တာခ်င္းတူေပမဲ့ လူမ်ိဳးျခားကို တြန္းလွန္တာဟာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္၊ တိုင္ျပည္နစ္နာမယ္ ဆိုရင္လဲ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ေရး နဲ ့အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရဖို ့ အနာခံထိုက္တယ္ ဆိုတဲ့ အသိနဲ ့ၾကည့္ၾကပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ကို တြန္းလွန္တဲ့ေနရာမွာ ေတာ့ လူမ်ိဳးတူတစ္ႏိုင္ငံထဲ သားေတြေအးေအးေဆးေဆးေျဖ႐ွင္ ယူႏိုင္တယ္ဆိုတယ္ လက္နက္ကိုင္ စစ္ပြဲဟာတိုင္ျပည္နာမယ္၊ လူထုနစ္နာမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးဟာ သာမန္လူေတြ မွာတင္မဟုတ္ပဲ အာဏာ႐ွင္ကို ျဖဳတ္ခ်ရမယ္ဆိုတဲ့လူေတြ ရဲ ့အသိမွာပါစြဲထင္ေနေလ့ ႐ွိပါတယ္။ တကယ္တမ္းလည္း သူဘက္ကို ့ဘက္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္တဲေနရာမွာ ေငြေၾကး႐ုပ္ဝတၳဳနဲ ့ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ စေတးရတာလဲ ဘယ္လိုစစ္ပြဲမ်ိဳးမွာျဖစ္ျဖစ္ေတြ ့ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ရဲ ့ဖိႏွိပ္မႈေအာက္မွာ အခ်ိန္ေတြအကုန္ခံ၊ လူအခြင့္အေရး အဆံုးပါးခံ စတဲ့ ေသမရ႐ွင္မရ အေျခအေနကို အဆံုးသတ္ဖို ့ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ ဝင္ရတယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း လူထုကို ပညာေပးဖို ့လိုပါတယ္။ က်ဴဘားေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္မႈရ ဲ ့ေသာ့ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္တဲ့ ဒီအခ်က္ကို ေျပာက္က်ားစစ္သည္ ေတြ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ခ်င္း စည္း႐ံုးေရး ကေန ေပ်ာက္ၾကားတပ္ဖြဲ ့ရဲ ့အာေဘာ္ေတြကို ထုတ္လြင့္ ဖို ့ကိုယ္ပိုင္အသံလႊင့္ ဌာနကို တိုက္ပြဲ ေတြၾကားထဲမွာပဲ ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ လူထုကို ပညာေပးစည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့တယ္။
တပ္သားသစ္စုေဆာင္းေရ
တပ္သားသစ္စုေဆာင္း တယ္ဆိုတာ ေျပာတာလြယ္သေလာက္ လုပ္ဖို ့ခက္တယ္။ အာဏာလက္႐ွိ စစ္တပ္တစ္ခု အတြက္ စုေဆာင္းစရာ နည္းလမ္းေပါင္းမ်ားစြာ ႐ွိေပမဲ့ လက္႐ွိ အာဏာလက္မဲ့တပ္တစ္ခုထည္း ကို အသက္စြန္ ့ၿပီးဝင္လာမဲ့ သူဆိုတာ အေရအတြက္ အနည္းငယ္ပဲ ႐ွိပါလိမ့္မယ္။ စစ္ပြဲေအာင္ျမင္ခါနီးရင္ ေတာ့တစ္မ်ိဳးေပါ့။ လူဆိုတာ ကိုယ့္အသက္ စြန္ ့ရမဲ့ ကိစၥကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေ႐ွာင္ခ်င္တဲ့ အတၱဆိုတာေတာ့ ႐ွိၾကတာပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးမျဖစ္မေန ေ႐ြးရမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ သာတဲ့ဘက္ကေနမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးမ်ိဳး ႐ွိမွာပါ ပဲ။ သာမန္လူအမ်ားစု အတြက္ အသက္စြန္ ့တိုက္ပြဲဝင္ဖို ့ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ခဲယင္းတဲ့ ဆံုးျဖတ္မႈပါ။ ေနာက္ ေတာ္လွန္ေရးမေအာင္ျမင္မျခင္း မုတ္ဆိတ္မရိတ္ဘူး ဆိုတဲ့ ခပ္ဆန္းဆန္း အေတြအေခၚနဲ ့ လူတစ္ဒါဇင္ေလာက္ရဲ ့ေနာက္ကို ဘယ္သူလိုက္ရဲ မလဲ။ အဲဒီအခက္အခဲ ကို လဲ ႏိုင္ငံတစ္ကာေတာ္လွန္ေရး သမားျဖစ္တဲ့ အာဂ်င္တီးနားသား ေခ်ေဂြဗားရား နဲ ့ ကမ္မဲလ္လုိ(Camilo) ႐ိုက္ခ်ိဳးပစ္ႏိုင္တယ္။ အင္အားကို စိတ္ဓာတ္လုပ္ရည္ ကိုင္ရည္နဲ ့ အႏိုင္ယူျပခဲ့တယ္။ တိုက္ပြဲတိုင္း နီးပါ အႏိုင္ရေအာင္တိုက္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ လက္နက္ကိုင္ နယ္ေျမ (Arms Area) ခ်ဲ ့ယူႏိုင္ခဲ့တယ္။နယ္ေျမေတြ တိုးခ်ဲ ့သိမ္းပိုက္လာ ႏိုင္တာနဲ ့အမွ် ရန္သူ ေငြေၾကး၊ ရန္သူရိကၡာေဆးဝါး နဲ ့ ရန္သူလက္နက္ေတြပါ ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့တယ္။ လူထုရဲ ့စိတ္ဓါတ္အင္အားနဲ ့ယံုၾကည္ကိုးစား စိတ္ကိုလဲ ပိုၿပီး ခိုင္မာလာေစပါတယ္။
ရံပံုေငြရ႐ွိေရး
လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး မွာျဖစ္ျဖစ္၊ လူထုတိုက္ပြဲ မွာျဖစ္ျဖစ္ ေရ႐ွည္တိုက္ပြဲ ဝင္ႏိုင္ဖို ့ အတြက္ ေငြေၾကးဟာ အတိုင္းအတာတစ္ခုထိအေရး ၾကီးပါတယ္။ ရံပံုေငြ႐ွာတဲ့ေနရာမွာ ေႏွာင္ႀကိဳးမဲ့ ရံပံုေငြ မျဖစ္ဖို ့ကလဲ အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ရဲ ့ဖိႏွိပ္ဗိုလ္က် မႈကို ခံစားေနရတဲ့လူထု မွာလဲ ထိေရာက္တဲ့ အတိုင္းအတာ လံုေလာက္ေအာင္ကူ ညီႏိုင္ဖို ့ အခြင့္အေရး အင္မတန္နည္းပါတယ္။ ဒီအတြက္ ျပည္ပႏိုင္ငံေရာက္ မိမိႏိုင္ငံသား သူေဌးေတြ အမွန္တရားျမတ္ႏိုးတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ၊ ျပည္ပႏိုင္ငံႀကီးေတြ ရဲ ့အကူအညီကို တစ္နည္း မဟုတ္တနည္း နဲ ့ရယူရပါတယ္။ ေငြေၾကးအကူအညီ လက္နက္အကူ အညီေပးဖို ့ဆိုတာလဲ အက်ိဳးမဲ့ေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ ေပးမယ္လို ့ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္စရာမ႐ွိပါဘူး။ အဲဒီေခတ္က ေတာင္အေမရိက ႏိုင္ငံအမ်ားစု မွာလဲ အာဏာ႐ွင္ကိုယ္စီနီးပါ ႐ွိေနတဲ့ အတြက္ အိမ္နည္းခ်င္း ႏိုင္ငံေတြရဲ ့အကူအညီကို ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္စရာမ႐ွိပါဘူး။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ရဲ ့လက္ေဆာင္ နာဇီလူထြက္ေတြ ေတာင္အေမရိကႏိုင္ငံေတြမွာ မွာ တဖြဲဖြဲခိုလံုဝင္ေရာက္ေနတဲ့ ကာလျဖစ္တဲ့ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ လက္ဝဲလက္ယာ အားျပိဳင္မႈ႐ွိေနတဲ့ အတြက္ လက္ဝဲ ဝါဒီျဖစ္တဲ့ က်ဴဘားေတာ္လွန္ေရး သမားေတြဘက္က မားမားမတ္မတ္ကူညီေပးမဲ့ လူမ႐ွိပါဘူး။ ဘာတစ္စတာ ဘက္ကို ေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တရားဝင္ေရာ၊ တရားမဝင္ေရာ အကူအညီေပးရပ္တည္ေပးေနၿပီး၊ အဲဒီလက္ဝဲ ဦးေဆာင္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ ႐ု႐ွနဲ ့တရုတ္ကေတာ့ လက္ဝဲၾသဇာ ျပိဳင္ဆိုင္လို ့ေကာင္းေနတုန္ျဖစ္ပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ အကူအညီ ေပၚေပၚထင္ထင္ေပးေလ့ မ႐ွိပါဘူး။ ဝါဒေႏွာင္ႀကိဳးနဲ ့အကူအညီကို ကန္ ့သတ္ေလ့ ႐ွိပါတယ္။ ေျပာက္က်ား ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ စစ္ပညာကို ေတာင္ စပိန္ျပည္တြင္းစစ္ျပန္ျဖစ္ တဲ့ အလ္ဘတ္တို ေဘး႐ိုး(Alberto Bayo ) က သင္ၾကားေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို က်ဥ္းထဲ က်ပ္ထဲ က အေျခအေနကို ကက္စထ႐ို က ဦးေဆာင္ကိုင္တြယ္ ေျဖ႐ွင္းေပးႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ရန္ပံုေငြကို က်ဴဘားလူမ်ိဳး ျပည္ပေရာက္ စီးပြာေရးလုပ္ငန္း႐ွင္ေတြထံ ကေန ရယူႏိုင္ခံပါတယ္။
၁၉၅၃-၁၉၅၉
ေတာ္လွန္ေရး စတင္တဲ့ ၁၉၅၃ ကေန ျပီး ၆ ႏွစ္အတြင္း က်ဴးဘားႏိုင္ငံကို အာဏာ႐ွင္ လက္ထဲက ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ စနစ္တက် ေတာ္လွန္တာျဖစ္တဲ့ ဂါမာရြက္ေလွ က်ဴဘား ကမ္းေျခကပ္တဲ့ အခ်ိန္ကေနတြက္ရင္ ၂ ႏွစ္ပိုပိုေလးပဲ ၾကာပါတယ္။ ဒါဟာ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးေပၚမွာ အေျခခံျပီး ပါးပါးနပ္နပ္လုပ္ကိုင္သြား ႏိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပါ။ တညီတၫြတ္ထဲ အမိန္ ့တစ္ခုထဲေအာက္မွာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ တာကိုလဲ ေမးထားလို ့မရပါ။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို လူထုနဲ ့တစ္သားတည္းက်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သြားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ စနစ္တက် ႐ွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အစီအမံကို ဟန္ခ်က္ညီညီနဲ ့ အသံုးခ်လုပ္ၾကံႏိုင္ ခဲ့တဲ့ အတြက္ အခ်ိန္တို ကာလအတြင္း ေအာင္ျမင္မႈႀကီးႀကီးမာမာ ရႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို ့ေတာ္လွန္ေရး
က်ေနာ္တို ့ႏိုင္ငံေတာ္လွန္ေရး နဲ ့ပတ္သက္လို ့က်ေနာ္ ၾကားသိေနရသေလာက္ေတာ့ အမ်ားစု က လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို လက္မခံၾကဘူး။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို အၾကမ္းဖက္ေရးလို ့ျမင္တယ္။ ဒီေနေခတ္မစားေတာ့ဘူး လို ့ေတြးၾကေျပာဆိုၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ့အျမင္ေတာ့ လက္နက္ေတြတကားကားနဲ ့ငါတေကာေကာေနတဲ့ အာဏာ႐ူး တစ္စုကို ဘယ္လို အၾကမ္းမဖက္နည္းနဲ ့ျဖဳတ္ခ်လို ့ရမလဲ ႐ွာမေတြ ့ေသးဘူး။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ဆိုတာ အၾကမ္းဖက္ေရးမဟုတ္ပါဘူး။ လက္နက္ကိုင္ ထားတဲ့ လူအမ်ားစု ဟာ လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့လူကိုပဲေၾကာက္တာပါ။ လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့ လူကို မခံႏိုင္လြန္းလို ့လက္နက္နဲ ့တံု ့ျပန္တာနဲ ့ အၾကမ္းဖက္လႈပ္႐ွားမႈနဲ ့အဓိပၸါယ္ေတာ္ေတာ္ ျခားနားပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးစက္တင္ဘာ အေရးအခင္မွာ အၾကမ္းမဖက္တုိက္ပြဲဝင္တဲ့ ျပည္သူ ေတြ အေပၚဘယ္လို တံု ့ျပန္သြာလဲ ဆိုတာလဲ အားလံုးေတြ ့ျမင္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္ၿပီးလက္ မိုက္မဲ လာဖို ့အသင့္႐ွိတဲ့ အေနအထားကို လဲေတြ ့ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကို လဲ ဂ႐ုျပဳမဲ့ အေနအထား လံုးဝမေတြ ရပါဘူး။ က်ားသနားမွ ႏြားခ်မ္းသာရရမယ္ ဆိုတဲ့ အေတြးနဲ ့ပဲေနရ ေတာ့မွာလား။ တကယ္သနားတတ္မဲ့ က်ားဆိုရင္ေတာ့ ဒီေလာက္ႏွစ္႐ွည္လမ်ား ႏြားဂုတ္ကို ခဲထားမယ္ မထင္ပါဘူး။
လူညံ့စိတ္ကူး
တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္ကလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို တေလွ်ာက္လံုး ဆန္ ့က်င္ခဲ့ တာပါ။ က်ေနာ္ စက္တင္ဘာမတိုင္ခင္က ေရးထားတဲ့ သာမန္လူလို ေတြးေခၚျခင္း (၁) မွာလဲ က်ေနာ္ လက္ႏိုင္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို ဆန္ ့က်င္ေၾကာင္းေရးထားခဲ့ ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈလို ့ ျမင္တဲ့ အတြက္မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္ကိုတိုင္ကို က ေသြးထြက္သံယိုမႈနဲ ့ပတ္သက္ရင္ က်ေနာ္ ကလဲ သူမ်ားကို နာေအာင္မလုပ္ရဲ ပါဘူး။ သူမ်ားက က်ေနာ္ကိုနာေအာင္ လုပ္မွာလဲ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ခ်င္တဲ့ စိတ္႐ွိလို ့ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ လူမိုက္အလို႐ွိသည္ ဆိုတဲ့ ေၾကျငာခ်က္မ်ိဳးေရးခ်င္ေနမိတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ လူလိမၼာေတြ ေကာင္းစားဖို ့ လူမိုက္ ေတြ လိုေနလို ့လားလို ့ေတြးမိပါတယ္။ က်ေနာ္တို ့လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို အဓိကေနရာကထားၿပီး လူထုတိုက္ပြဲေတြ၊ လူထုလုပ္႐ွားမႈေတြနဲ ့ဝိုင္းရံခဲ့မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္ဘဝမွာ ဆႏၵမဲေပးဖူးေလာက္ျပီထင္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး မွာေတာ့ အသက္ေတြ၊ ပိုင္ဆိုင္မႈ ဥစၥာပစၥည္းေတြ အမ်ားႀကီးပို ရင္းရမွာေပါ့ေလ။ ခုက်ေနာ္တို ့ရင္းေနရ တဲ့ လူအခြင့္အေရး၊ ဘဝမလံုျခံဳမႈ၊ စီပြားေရးၾကပ္တည္း မႈ၊ က်န္မာေရး မျပည့္စံုမႈ၊ ပညာေရးနိမ့္ပါးမႈေတြ နဲ ့ခ်ေရးျပလို ့မေလာက္မဲ့ အဆိုးတရားေတြ ရဲ တန္ဖိုးနဲ ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ရင္ႏွီးရမဲ့ တန္ဖိုးေတြကို ခ်ိ္န္ထိုးတြက္ၾကည့္ဖို ့ ေတာ့ က်ေနာ္ ဥာဏ္မမွီဘူး ခင္ဗ်။
စကတည္းက ယဥ္သကို
တကယ္တမ္း စစ္အာဏာ႐ွင္ကို ျဖဳတ္ခ်မဲ့ ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲ ့ဟာ ေယာကၤ်ား၊မိန္းမ စစ္သည္ စုစုေပါင္း ၁၀၀ ဝန္းက်င္သာပါဝင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ ့သမိုင္းစာအုပ္ေတြမွ ၈၂ ေယာက္ျဖစ္ၿပီး၊ တခ်ိဳ ့သမိုင္းစာအုပ္ေတြ က ၁၂၃ ေယာက္လို ့ေဖာ္ျပပါတယ္။ မည္သို ့ပင္ျဖစ္ေစ တုိင္ျပည္ တစ္ခုရဲ ့စစ္တပ္ကို အံတုမဲ့ေတာ္လွန္ေရး အင္အားဟာ စစ္တပ္ရဲ ့တပ္ရင္းတစ္ခုစာ မ႐ွိတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဂါရမာ႐ြက္ေလွ ကမ္းတက္ၿပီး ၂၄ နာရီ မျပည့္ခင္မွာပဲ ဘာတစ္စတာရဲ စစ္တပ္ေတြနဲ ့ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဖီဒယ္ကက္စထ႐ို ၊ ေခ်ေဂြဗားရား ၊ နဲ ့ ေရာ့ကက္စထ႐ို အပါအဝင္ လူေပါင္းတစ္ဒါဇင္ခန္ ့သာထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္ေ႐ွာင္တိမ္းႏိုင္ ခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လိုမွ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားႏိုင္စရာ အေျခအေန မဟုတ္ခဲ့တာေသခ်ာပါတယ္။ မရွိတဲ့အင္အားထဲကမွ ၉၀ ရာခိုင္းႏႈန္းေလာက္ က်ဆံုးသြားတဲ့ သေဘာပါ။ ေတာ္ယံုစိတ္ဓာတ္ ႀကံ့ခိုင္မႈမ်ိဳးနဲ ့ဆိုရင္ ေနာက္ျပန္လွည့္ရမဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးပါ။
လူသံုးမ်ဳိးေတာ့႐ွိမွာပဲ
က်ေနာ္တို ့ကမၻာမွာ အာဏာ႐ွင္ေပါင္း မ်ားစြာေပၚေပါက္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။ ဒီအာဏာ႐ွင္ေတြကို ဆန္ ့က်င္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေတြ လဲ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာေပၚေပါက္ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာဏာ႐ွင္ စနစ္နဲ ့အုပ္ခ်ဳပ္ခံရတဲ့ တိုင္းျပည္တိုင္းက ျပည္သူတိုင္းဟာ အာဏာ႐ွင္ စနစ္ကို မဆန္က်င္ၾကပါဘူး။ ေယဘုယ်ေတြၾကည့္ရင္ လူသံုးမ်ိဳးသံုးစား ပါဝင္ေနတာကိုေတြ ့ရပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ဘက္ေတာ္သား၊ ေတာ္လွန္ေရးဘက္သား နဲ ့ဘယ္ဘက္မွ မပါတဲ့ လူတန္းစား သံုးမ်ိဳး ကို ေတြ ့ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က က်ေနာ္တို ့လူသားေတြရဲ ့အရင္းခံစိတ္ဓာတ္ က ေသြးထြက္သံယို မႈကို မုန္းတီးပါတယ္။ က်ဴးဘားေတာ္လွန္ေရး ေျချပဳရာျဖစ္တဲ့ က်ဴးဘား အေနာက္ေတာင္ဘက္ အပိုင္းမွာ ေနထိုင္သူအမ်ားစု က အာဏာ႐ွင္လက္တံေဝးရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာက္က်ားတပ္သားေတြ အေပၚ သူတို ့သေဘာထားက လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အစပိုင္းမွာ ရိကၡာအခက္အခဲ နဲ ့လူထုနဲ ့အဆက္ျပတ္တဲ့ အခက္အခဲကို ရင္ဆိုင္ ခဲ့ရပါတယ္။ က်ဴးဘားမွာ အေပါဆံုးျဖစ္တဲ့ ႀကံကိုပဲ ပင္မရိကၡာအျဖစ္နဲ ့စားျပီးေတာ္လွန္ေရး အစပိုင္းကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရတာပါ။
လူထုစစ္ပြဲ
ဖီဒယ္ ကက္စထ႐ုိ(Fidel Castro)၊အာနက္စတို ေခ်ေဂြဗားရား (Ernesto Che Guevara) နဲ ့ေရာ့ကက္စထ႐ို (Raul Castro) ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ေျပာက္က်ားတပ္သားေတြ ဟာ လူထုစည္း႐ံုးေရး၊ တပ္သားသစ္စုေဆာင္းေရး နဲ ့ ရံပံုေငြရ႐ွိေရး ကို စစ္ပြဲေတြတိုက္ေနရင္းနဲ ့ပဲ ဟန္ခ်က္ညီညီလုပ္ေဆာင္သြား ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ဴဘားေျပာက္က်ား ရဲေဘာ္ေတြ ရဲ ့တိုက္ပြဲဟာ ယံုၾကည္ခ်က္တစ္ခုထဲေပၚမွာ အရင္းခံၿပီးစတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးအင္အား၊ လက္နက္အင္အား၊ လူအင္အား အေနနဲ ့တြက္မယ္ဆိုရင္ အားရစရာ တစ္ခ်က္ကေလးမွ မေတြ ့ ရပါဘူး။
လူထုစည္း႐ံုးေရး
တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ ့ပိုင္နက္အတြင္းမွာ ျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲ အမ်ိဳးအစား အဓိကအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိ ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ ့ကိုတြန္းလွန္တဲ့ စစ္ပြဲနဲ ့၊ ျပည္တြင္းမွာေနထိုင္ၾကတဲ့ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ ့ကို တြန္းလွန္တဲ့ စစ္ပြဲေတြမွာေတာ့ လူတိုင္းနီးပါ တက္ၾကြစြာပါဝင္ တိုက္ခိုက္ဖို ့ဝန္မေလးေပးမဲ့ ျပည္တြင္းအာဏာ႐ွင္ကို ျဖဳတ္ခ်တဲ့စစ္ပြဲမ်ိဳး မွာေတာ့ ေတြေဝေလ့႐ွိပါတယ္။ လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းဆိုတဲ့ အသိရယ္၊ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ရင္ၾကား ထဲက တိုင္းျပည္နာမယ္ ဆိုတဲ့ အသိရယ္ေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျပည္သူေတြ က မႏွစ္မ်ဳိ ့ၾကပါဘူး။ စစ္ျဖစ္တာခ်င္းတူေပမဲ့ လူမ်ိဳးျခားကို တြန္းလွန္တာဟာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္၊ တိုင္ျပည္နစ္နာမယ္ ဆိုရင္လဲ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ေရး နဲ ့အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရဖို ့ အနာခံထိုက္တယ္ ဆိုတဲ့ အသိနဲ ့ၾကည့္ၾကပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ကို တြန္းလွန္တဲ့ေနရာမွာ ေတာ့ လူမ်ိဳးတူတစ္ႏိုင္ငံထဲ သားေတြေအးေအးေဆးေဆးေျဖ႐ွင္ ယူႏိုင္တယ္ဆိုတယ္ လက္နက္ကိုင္ စစ္ပြဲဟာတိုင္ျပည္နာမယ္၊ လူထုနစ္နာမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးဟာ သာမန္လူေတြ မွာတင္မဟုတ္ပဲ အာဏာ႐ွင္ကို ျဖဳတ္ခ်ရမယ္ဆိုတဲ့လူေတြ ရဲ ့အသိမွာပါစြဲထင္ေနေလ့ ႐ွိပါတယ္။ တကယ္တမ္းလည္း သူဘက္ကို ့ဘက္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္တဲေနရာမွာ ေငြေၾကး႐ုပ္ဝတၳဳနဲ ့ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ စေတးရတာလဲ ဘယ္လိုစစ္ပြဲမ်ိဳးမွာျဖစ္ျဖစ္ေတြ ့ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ရဲ ့ဖိႏွိပ္မႈေအာက္မွာ အခ်ိန္ေတြအကုန္ခံ၊ လူအခြင့္အေရး အဆံုးပါးခံ စတဲ့ ေသမရ႐ွင္မရ အေျခအေနကို အဆံုးသတ္ဖို ့ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ ဝင္ရတယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း လူထုကို ပညာေပးဖို ့လိုပါတယ္။ က်ဴဘားေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္မႈရ ဲ ့ေသာ့ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္တဲ့ ဒီအခ်က္ကို ေျပာက္က်ားစစ္သည္ ေတြ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ခ်င္း စည္း႐ံုးေရး ကေန ေပ်ာက္ၾကားတပ္ဖြဲ ့ရဲ ့အာေဘာ္ေတြကို ထုတ္လြင့္ ဖို ့ကိုယ္ပိုင္အသံလႊင့္ ဌာနကို တိုက္ပြဲ ေတြၾကားထဲမွာပဲ ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ လူထုကို ပညာေပးစည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့တယ္။
တပ္သားသစ္စုေဆာင္းေရ
တပ္သားသစ္စုေဆာင္း တယ္ဆိုတာ ေျပာတာလြယ္သေလာက္ လုပ္ဖို ့ခက္တယ္။ အာဏာလက္႐ွိ စစ္တပ္တစ္ခု အတြက္ စုေဆာင္းစရာ နည္းလမ္းေပါင္းမ်ားစြာ ႐ွိေပမဲ့ လက္႐ွိ အာဏာလက္မဲ့တပ္တစ္ခုထည္း ကို အသက္စြန္ ့ၿပီးဝင္လာမဲ့ သူဆိုတာ အေရအတြက္ အနည္းငယ္ပဲ ႐ွိပါလိမ့္မယ္။ စစ္ပြဲေအာင္ျမင္ခါနီးရင္ ေတာ့တစ္မ်ိဳးေပါ့။ လူဆိုတာ ကိုယ့္အသက္ စြန္ ့ရမဲ့ ကိစၥကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေ႐ွာင္ခ်င္တဲ့ အတၱဆိုတာေတာ့ ႐ွိၾကတာပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးမျဖစ္မေန ေ႐ြးရမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ သာတဲ့ဘက္ကေနမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးမ်ိဳး ႐ွိမွာပါ ပဲ။ သာမန္လူအမ်ားစု အတြက္ အသက္စြန္ ့တိုက္ပြဲဝင္ဖို ့ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ခဲယင္းတဲ့ ဆံုးျဖတ္မႈပါ။ ေနာက္ ေတာ္လွန္ေရးမေအာင္ျမင္မျခင္း မုတ္ဆိတ္မရိတ္ဘူး ဆိုတဲ့ ခပ္ဆန္းဆန္း အေတြအေခၚနဲ ့ လူတစ္ဒါဇင္ေလာက္ရဲ ့ေနာက္ကို ဘယ္သူလိုက္ရဲ မလဲ။ အဲဒီအခက္အခဲ ကို လဲ ႏိုင္ငံတစ္ကာေတာ္လွန္ေရး သမားျဖစ္တဲ့ အာဂ်င္တီးနားသား ေခ်ေဂြဗားရား နဲ ့ ကမ္မဲလ္လုိ(Camilo) ႐ိုက္ခ်ိဳးပစ္ႏိုင္တယ္။ အင္အားကို စိတ္ဓာတ္လုပ္ရည္ ကိုင္ရည္နဲ ့ အႏိုင္ယူျပခဲ့တယ္။ တိုက္ပြဲတိုင္း နီးပါ အႏိုင္ရေအာင္တိုက္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ လက္နက္ကိုင္ နယ္ေျမ (Arms Area) ခ်ဲ ့ယူႏိုင္ခဲ့တယ္။နယ္ေျမေတြ တိုးခ်ဲ ့သိမ္းပိုက္လာ ႏိုင္တာနဲ ့အမွ် ရန္သူ ေငြေၾကး၊ ရန္သူရိကၡာေဆးဝါး နဲ ့ ရန္သူလက္နက္ေတြပါ ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ သိမ္းယူႏိုင္ခဲ့တယ္။ လူထုရဲ ့စိတ္ဓါတ္အင္အားနဲ ့ယံုၾကည္ကိုးစား စိတ္ကိုလဲ ပိုၿပီး ခိုင္မာလာေစပါတယ္။
ရံပံုေငြရ႐ွိေရး
လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး မွာျဖစ္ျဖစ္၊ လူထုတိုက္ပြဲ မွာျဖစ္ျဖစ္ ေရ႐ွည္တိုက္ပြဲ ဝင္ႏိုင္ဖို ့ အတြက္ ေငြေၾကးဟာ အတိုင္းအတာတစ္ခုထိအေရး ၾကီးပါတယ္။ ရံပံုေငြ႐ွာတဲ့ေနရာမွာ ေႏွာင္ႀကိဳးမဲ့ ရံပံုေငြ မျဖစ္ဖို ့ကလဲ အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္ရဲ ့ဖိႏွိပ္ဗိုလ္က် မႈကို ခံစားေနရတဲ့လူထု မွာလဲ ထိေရာက္တဲ့ အတိုင္းအတာ လံုေလာက္ေအာင္ကူ ညီႏိုင္ဖို ့ အခြင့္အေရး အင္မတန္နည္းပါတယ္။ ဒီအတြက္ ျပည္ပႏိုင္ငံေရာက္ မိမိႏိုင္ငံသား သူေဌးေတြ အမွန္တရားျမတ္ႏိုးတဲ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ၊ ျပည္ပႏိုင္ငံႀကီးေတြ ရဲ ့အကူအညီကို တစ္နည္း မဟုတ္တနည္း နဲ ့ရယူရပါတယ္။ ေငြေၾကးအကူအညီ လက္နက္အကူ အညီေပးဖို ့ဆိုတာလဲ အက်ိဳးမဲ့ေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံကမွ ေပးမယ္လို ့ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္စရာမ႐ွိပါဘူး။ အဲဒီေခတ္က ေတာင္အေမရိက ႏိုင္ငံအမ်ားစု မွာလဲ အာဏာ႐ွင္ကိုယ္စီနီးပါ ႐ွိေနတဲ့ အတြက္ အိမ္နည္းခ်င္း ႏိုင္ငံေတြရဲ ့အကူအညီကို ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္စရာမ႐ွိပါဘူး။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ရဲ ့လက္ေဆာင္ နာဇီလူထြက္ေတြ ေတာင္အေမရိကႏိုင္ငံေတြမွာ မွာ တဖြဲဖြဲခိုလံုဝင္ေရာက္ေနတဲ့ ကာလျဖစ္တဲ့ အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ လက္ဝဲလက္ယာ အားျပိဳင္မႈ႐ွိေနတဲ့ အတြက္ လက္ဝဲ ဝါဒီျဖစ္တဲ့ က်ဴဘားေတာ္လွန္ေရး သမားေတြဘက္က မားမားမတ္မတ္ကူညီေပးမဲ့ လူမ႐ွိပါဘူး။ ဘာတစ္စတာ ဘက္ကို ေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက တရားဝင္ေရာ၊ တရားမဝင္ေရာ အကူအညီေပးရပ္တည္ေပးေနၿပီး၊ အဲဒီလက္ဝဲ ဦးေဆာင္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ ႐ု႐ွနဲ ့တရုတ္ကေတာ့ လက္ဝဲၾသဇာ ျပိဳင္ဆိုင္လို ့ေကာင္းေနတုန္ျဖစ္ပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ အကူအညီ ေပၚေပၚထင္ထင္ေပးေလ့ မ႐ွိပါဘူး။ ဝါဒေႏွာင္ႀကိဳးနဲ ့အကူအညီကို ကန္ ့သတ္ေလ့ ႐ွိပါတယ္။ ေျပာက္က်ား ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ စစ္ပညာကို ေတာင္ စပိန္ျပည္တြင္းစစ္ျပန္ျဖစ္ တဲ့ အလ္ဘတ္တို ေဘး႐ိုး(Alberto Bayo ) က သင္ၾကားေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို က်ဥ္းထဲ က်ပ္ထဲ က အေျခအေနကို ကက္စထ႐ို က ဦးေဆာင္ကိုင္တြယ္ ေျဖ႐ွင္းေပးႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ရန္ပံုေငြကို က်ဴဘားလူမ်ိဳး ျပည္ပေရာက္ စီးပြာေရးလုပ္ငန္း႐ွင္ေတြထံ ကေန ရယူႏိုင္ခံပါတယ္။
၁၉၅၃-၁၉၅၉
ေတာ္လွန္ေရး စတင္တဲ့ ၁၉၅၃ ကေန ျပီး ၆ ႏွစ္အတြင္း က်ဴးဘားႏိုင္ငံကို အာဏာ႐ွင္ လက္ထဲက ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ စနစ္တက် ေတာ္လွန္တာျဖစ္တဲ့ ဂါမာရြက္ေလွ က်ဴဘား ကမ္းေျခကပ္တဲ့ အခ်ိန္ကေနတြက္ရင္ ၂ ႏွစ္ပိုပိုေလးပဲ ၾကာပါတယ္။ ဒါဟာ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးေပၚမွာ အေျခခံျပီး ပါးပါးနပ္နပ္လုပ္ကိုင္သြား ႏိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပါ။ တညီတၫြတ္ထဲ အမိန္ ့တစ္ခုထဲေအာက္မွာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ တာကိုလဲ ေမးထားလို ့မရပါ။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို လူထုနဲ ့တစ္သားတည္းက်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သြားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ စနစ္တက် ႐ွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး အစီအမံကို ဟန္ခ်က္ညီညီနဲ ့ အသံုးခ်လုပ္ၾကံႏိုင္ ခဲ့တဲ့ အတြက္ အခ်ိန္တို ကာလအတြင္း ေအာင္ျမင္မႈႀကီးႀကီးမာမာ ရႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို ့ေတာ္လွန္ေရး
က်ေနာ္တို ့ႏိုင္ငံေတာ္လွန္ေရး နဲ ့ပတ္သက္လို ့က်ေနာ္ ၾကားသိေနရသေလာက္ေတာ့ အမ်ားစု က လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို လက္မခံၾကဘူး။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို အၾကမ္းဖက္ေရးလို ့ျမင္တယ္။ ဒီေနေခတ္မစားေတာ့ဘူး လို ့ေတြးၾကေျပာဆိုၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ့အျမင္ေတာ့ လက္နက္ေတြတကားကားနဲ ့ငါတေကာေကာေနတဲ့ အာဏာ႐ူး တစ္စုကို ဘယ္လို အၾကမ္းမဖက္နည္းနဲ ့ျဖဳတ္ခ်လို ့ရမလဲ ႐ွာမေတြ ့ေသးဘူး။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ဆိုတာ အၾကမ္းဖက္ေရးမဟုတ္ပါဘူး။ လက္နက္ကိုင္ ထားတဲ့ လူအမ်ားစု ဟာ လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့လူကိုပဲေၾကာက္တာပါ။ လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့ လူကို မခံႏိုင္လြန္းလို ့လက္နက္နဲ ့တံု ့ျပန္တာနဲ ့ အၾကမ္းဖက္လႈပ္႐ွားမႈနဲ ့အဓိပၸါယ္ေတာ္ေတာ္ ျခားနားပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးစက္တင္ဘာ အေရးအခင္မွာ အၾကမ္းမဖက္တုိက္ပြဲဝင္တဲ့ ျပည္သူ ေတြ အေပၚဘယ္လို တံု ့ျပန္သြာလဲ ဆိုတာလဲ အားလံုးေတြ ့ျမင္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္ၿပီးလက္ မိုက္မဲ လာဖို ့အသင့္႐ွိတဲ့ အေနအထားကို လဲေတြ ့ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကို လဲ ဂ႐ုျပဳမဲ့ အေနအထား လံုးဝမေတြ ရပါဘူး။ က်ားသနားမွ ႏြားခ်မ္းသာရရမယ္ ဆိုတဲ့ အေတြးနဲ ့ပဲေနရ ေတာ့မွာလား။ တကယ္သနားတတ္မဲ့ က်ားဆိုရင္ေတာ့ ဒီေလာက္ႏွစ္႐ွည္လမ်ား ႏြားဂုတ္ကို ခဲထားမယ္ မထင္ပါဘူး။
လူညံ့စိတ္ကူး
တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္ကလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို တေလွ်ာက္လံုး ဆန္ ့က်င္ခဲ့ တာပါ။ က်ေနာ္ စက္တင္ဘာမတိုင္ခင္က ေရးထားတဲ့ သာမန္လူလို ေတြးေခၚျခင္း (၁) မွာလဲ က်ေနာ္ လက္ႏိုင္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို ဆန္ ့က်င္ေၾကာင္းေရးထားခဲ့ ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈလို ့ ျမင္တဲ့ အတြက္မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္ကိုတိုင္ကို က ေသြးထြက္သံယိုမႈနဲ ့ပတ္သက္ရင္ က်ေနာ္ ကလဲ သူမ်ားကို နာေအာင္မလုပ္ရဲ ပါဘူး။ သူမ်ားက က်ေနာ္ကိုနာေအာင္ လုပ္မွာလဲ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ခ်င္တဲ့ စိတ္႐ွိလို ့ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ လူမိုက္အလို႐ွိသည္ ဆိုတဲ့ ေၾကျငာခ်က္မ်ိဳးေရးခ်င္ေနမိတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါ လူလိမၼာေတြ ေကာင္းစားဖို ့ လူမိုက္ ေတြ လိုေနလို ့လားလို ့ေတြးမိပါတယ္။ က်ေနာ္တို ့လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးကို အဓိကေနရာကထားၿပီး လူထုတိုက္ပြဲေတြ၊ လူထုလုပ္႐ွားမႈေတြနဲ ့ဝိုင္းရံခဲ့မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္ဘဝမွာ ဆႏၵမဲေပးဖူးေလာက္ျပီထင္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး မွာေတာ့ အသက္ေတြ၊ ပိုင္ဆိုင္မႈ ဥစၥာပစၥည္းေတြ အမ်ားႀကီးပို ရင္းရမွာေပါ့ေလ။ ခုက်ေနာ္တို ့ရင္းေနရ တဲ့ လူအခြင့္အေရး၊ ဘဝမလံုျခံဳမႈ၊ စီပြားေရးၾကပ္တည္း မႈ၊ က်န္မာေရး မျပည့္စံုမႈ၊ ပညာေရးနိမ့္ပါးမႈေတြ နဲ ့ခ်ေရးျပလို ့မေလာက္မဲ့ အဆိုးတရားေတြ ရဲ တန္ဖိုးနဲ ့ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ရင္ႏွီးရမဲ့ တန္ဖိုးေတြကို ခ်ိ္န္ထိုးတြက္ၾကည့္ဖို ့ ေတာ့ က်ေနာ္ ဥာဏ္မမွီဘူး ခင္ဗ်။
မိုးထက္ေန
ေက်ာင္းသာတပ္မေတာ္ ၁၉ ႏွစ္ေျမာက္ေမြးေန ့အတြက္ ရည္႐ြယ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
5 ခုရွိတယ္(မိတ္ေဆြေတြရဲ႕အယူအဆ):
Everybody agree that any revolution is difficult whether violent or non-violent.
I personally respect the ABSDF, but as they mentioned over 500 students died or sacrificed on their way for the country for 19 years. there is no progress or no awareness from the world.
Compared to last movement, it had awareness from all over the world, SPDC has to agree to meet ASSK , people and monks has met ASSK , political alertness in all Burmese youth.there are a lots of evidence army killed and tortured the people.
It happened without organised plan at least from outside. If there is a plan or strategy which consists of many tactics and campaigns
for the whole country, that movement is going to succeed fully. 1st thing is to have a organization. I know there are different groups and people who cannot talk to each other but they should mature now. They must discuss openly. They need communication.They really need communication in some ways.
What we are doing now are , performing tatics and campaigns without guidance. Then we will make a strategy. This is going back rather going forward.
the strategy may be laughable at first but when they are applied, you can adjust them.
Financial and diplomatic support can also give to nonvilolent movement only. For Armed movement, you need to find the source yourself.
you can not have financial and other organizational support if you do individually. You need to form a well structured organization with aims and objectives. Think about SMART approach
Specific
Measurable
Agreed
Realistic
Timed
and why it is important & how success in it will be recognised
with hope
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေျပာခဲ႔ဘူးပါတယ္။ ခုလိုေတာ္လွန္ေရးကာလမွာ လူေတာ္ေတြထက္ လူမိုက္ေတြကို ပိုအလိုရွိတယ္လို႔။
အစ္ကုိ ေရႊဘုိသားေရ ဒီေဆာင္းပါးကုိဖတ္ၿပီးရင္ထဲမွာ ေျပာစရာေတြ အမ်ားႀကီးက်န္ေနခဲ့ပါတယ္။ က်ဴးဘားသမုိင္းစာအုပ္ကုိ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ အစ္ကုိလုိေတာ့ မသုံးသတ္မိပါဘူး။ အစ္ကုိေရ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ ေက်ာင္းသား တပ္မေတာ္ နဲ႔ လူမိ်ဳးစု လက္နက္ကုိင္တပ္ဖဲြေတြ မွာ က်ဴးဘားထပ္ လက္ရွိမွာ အစေပါင္းေထာင္နဲ႔ေသာင္းနဲ႔ကုိကြာပါတယ္။ အစ္ကုိေရ ေသေသခ်ာခ်ာ ေစ့ေစ့ေပါက္ေပါက္ျပန္ေတြးရင္ ရင္နာတယ္။
ရင္ထဲမွာ ဒီေဆာင္းပါးဖတ္ၿပီး ေျပာခ်င္တာေတြအမ်ားႀကီးဘဲ။ မူရင္းေဆာင္းပါးထက္ေတာင္ရွည္မွာစုိးရတယ္။ အစ္ကုိရင္ထဲမွာလည္းပဲရွီေနမယ္ လုိ႔ကြၽန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။
Post a Comment